اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال سیزدهم، شماره اول، پیاپی 26، بهار و تابستان 1402، صفحات 7-26

    عملگرایی در اسلام و رابطه آن با تصمیم‌گیری مدیریتی

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    ✍️ اسدالله احمدی / دکترای قرآن و علوم گرایش مدیریت جامعةالمصطفی العالمیه / asahmadi1968@gmail.com
    doi 10.22034/modiriyati.2023.2021745
    چکیده: 
    این پژوهش با هدف بررسی دیدگاه عملگرایی در اسلام و رابطه آن با تصمیم‌گیری مدیریتی انجام شده است. دغدغه اصلی پژوهش این بوده است که معلوم کند با توجه به دیدگاه «عملگرایی» در غرب، اسلام در این زمینه چه نظری دارد؟ و این دیدگاه چه رابطه‌ای با تصمیم‌گیری به‌مثابه یکی از فرایندهای مدیریتی دارد؟ برای بررسی این مسئله، پژوهش به شیوه‌ جست‌وجوی کتابخانه‌ای و نرم‌افزاری، به منابع اصیل اسلامی (مانند قرآن و منابع حدیثی معتبر) مراجعه و آیات و روایات مربوط به مسئله را جمع‌آوری نموده و با استفاده از روش توصیفی و تحلیل اسنادی به این مطلب دست یافته که اسلام دینی است که به عمل گرایش دارد. البته با توجه به مبانی اعتقادی و ارزشی مطرح در اسلام، عملی مقبول این دیدگاه است که بر پایه ایمان، نیت الهی و مطابق با ارزش‌های ثابت دینی باشد؛ یعنی علاوه بر حسن فعلی، حسن فاعلی نیز داشته باشد. همین نکته موجب تفاوت بین عملگرایی اسلامی و غربی شده است و با توجه به گسترۀ معنایی عمل از دیدگاه اسلام، این دیدگاه بر تصمیم‌گیری مدیریتی به‌عنوان یک عمل، اثر مستقیم دارد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Pragmatism in Islam and its Relationship with Managerial Decision-making
    Abstract: 
    This research investigates the perspective of pragmatism in Islam and its relationship with managerial decision-making. The main concern of the research has been to find out what is the opinion of Islam in this field in accordance to the view of "pragmatism" in the West? And what does this view have to do with decision-making as one of the management processes? Using the library research method and tools such as software and using authentic Islamic sources (such as the Quran and authentic hadith sources) and related verses and traditions and by using the descriptive method and document analysis, this article has come to the conclusion that Islam is a religion that has a practical orientation. Of course, according to the fundamentals of belief and value in Islam, the accepted practice by this view is a practice that is based on faith, divine intention and in accordance with fixed religious values; That is, in addition to the goodness of action, it should also have the goodness of actor. This point has caused the difference between Islamic and Western pragmatism and considering the scope of meaning of action from the perspective of Islam, this point of view has a direct effect on managerial decision-making as an action.
        نهج‌البلاغه، 1384، ترجمة محمد دشتی، قم، آسیانا.
        ابن ابی‌الحدید، عبدالحمیدبن هبة‌الله، 1404ق، شرح نهج‌البلاغه، تصحیح محمداسماعیل ابراهیم، قم، کتابخانة آیت‌الله مرعشی نجفی.
        ابن‌حیون مغربی، نعمان‌بن محمد، 1385ق، دعائم الإسلام، تصحیح آصف‏ فیضى، چ دوم، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع).
        احمدزاده، سیدمصطفی، 1396، چیستی عمل صالح در قرآن: روش معنا شناختی، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
        اخوت، هانیه، 1393، «بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم»، پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم، سال پنجم، ش 1، ص 23ـ34.
        اکبری‌زاده، طیبه، 1395، معناشناسی عمل صالح و حوزه‌های معنایی مرتبط با آن در قرآن، تهران، دانشگاه تهران.
        برهانی، سلمانعلی، 1388، رابطه علم و عمل در تربیت اسلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، جامعة‌المصطفی العالمیه.
        پازوکی، شهرام، 1389، «عمل‌گرایی مدرن در دین»، جاویدان خرد، سال هفتم، ش 3 (دوره جدید)، ص 5ـ19.
        تمیمی آمدى، عبدالواحدبن محمد، 1366، تصنیف غررالحکم و دررالکلم‏، تصحیح مصطفى‏ درایتى، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
        توسلی، غلامعباس، 1384، نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران، سمت.
        جعفری، ولایت حسین، 1385، حقیقت ایمان و عمل صالح و رابطه آن با یکدیگر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، جامعة‌المصطفی العالمیه.
        جیمز، ویلیام، 1386، پراگماتیسم، ترجمة عبدالکریم رشیدیان، تهران، علمی و فرهنگی.
        حرعاملی، محمدبن حسن، 1412ق، وسایل الشیعه، تصحیح و تعلیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، چ پنجم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
        حمزه‌پور، مهدی و مهدی عزیزی، 1397، «گام‌های کاربردی‌سازی تصمیم‌گیری با رویکرد اسلامی»، تحقیقات بنیادین علوم انسانی، سال چهارم، ش 2، (11)، ص 47-77.
        خاتمی، محمود، 1387، ملاحظاتی در باب مدرنیته و پست مدرنیسم رهیافت‌های فکری فلسفی معاصر در غرب، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
        خوانساری، آقاجمال، 1366، شرح غررالحکم و دررالکلم، تصحیح جلال‌الدین حسینى ارموى محدث، چ چهارم، تهران، دانشگاه تهران.
        دهخدا، علی‌اکبر، 1373، لغتنامه دهخدا، تهران، مؤسسه لغت‌نامه و دانشگاه تهران.
        رازینی، روح‌الله و مهدی عزیزی، 1394، «طراحی الگوی تصمیم‌گیری با رویکرد اسلامی»، مدیریت اسلامی، سال چهارم، ش 23، ص 73ـ100.
        رازینی، علی، 1386، پژوهشی پیرامون مفردات قرآن، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
        رضائیان، علی، 1386، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت.
        سیدحسینی، سیدرضا، 1377، عملگرایی در اسلام و اثرات آن بر برخی فرآیندهای مدیریت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
        طباطبائى، سیدمحمدحسین، 1374 تفسیر المیزان، ترجمة سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، جامعة مدرسین.
        ظغیانی، مهدی و فریبا حسین خوانساری، 1396، «معیارهای انتخاب و تصمیم‌گیری در سبک زندگی افتصادی از منظر صحیفه سجادیه»، افتصاد و بانکداری اسلامی، ش 18، ص 181ـ212.
        عزیزی، مهدی و روح‌الله رازینی، 1394، «طراحی الگوی تصمیم‌گیری با رویکرد اسلامی»، مدیریت اسلامی، ش 93، ص 73-100.
        قمی، علی‌بن ابراهیم، 1363، تفسیر القمی، تصحیح و تعلیق سیدطیب موسوی جزایری، قم، دار الکتاب‏‏.
        کلینى، محمدبن یعقوب، 1407ق، الکافی، تصحیح على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
        کلینى، محمدبن یعقوب، 1429ق، ‏کافی، قم، دارالحدیث.
        مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، چ سوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
        مطهرى، مرتضى، 1372، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
        منطقی، محسن، 1395، تصمیم‌گیری در مدیریت بر مبنای آموزه‌‌‌های اسلامی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
        مهدوی آزادبنی، رمضان و فاطمه محمودیان، 1395، «بررسی مفهوم پراگماتیسم و پیامدهای دینی آن»، در: نخستین همایش ملی واژه‌‌پژوهی در علوم اسلامی.
        میرساردو، طاهره، 1387، فرهنگ جامع جامعه‌شناسی، تهران، سروش.
        وطن دوست، رضا، 1391، عمل در قرآن، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
        ویسی، غلامرضا، 1384، تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری، قم، مرکز ترجمه و نشر المصطفی.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمدی، اسدالله.(1402) عملگرایی در اسلام و رابطه آن با تصمیم‌گیری مدیریتی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 13(1)، 7-26 https://doi.org/10.22034/modiriyati.2023.2021745

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اسدالله احمدی."عملگرایی در اسلام و رابطه آن با تصمیم‌گیری مدیریتی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 13، 1، 1402، 7-26

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمدی، اسدالله.(1402) 'عملگرایی در اسلام و رابطه آن با تصمیم‌گیری مدیریتی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 13(1), pp. 7-26

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمدی، اسدالله. عملگرایی در اسلام و رابطه آن با تصمیم‌گیری مدیریتی. اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 13, 1402؛ 13(1): 7-26