The Effect of Organizational Culture on Employee’s Job Satisfaction: A Meta-analysis of Researches
Article Type:
Promotional
Writers:
Tahereh Jahanparvar
/ PhD Student at the School of Social Sciences, Islamic Azad University, Tehran / jparvar@yahoo.com
/ PhD Student at the School of Social Sciences, Islamic Azad University, Tehran / jparvar@yahoo.comAbstract:
Organizational culture is considered as a set of beliefs, job philosophies, perspectives, expectations, and organizational values and norms that are common at the organizational level and are agreed upon by everyone. The organizational culture causes job vitality and reduces burnout and job stress by creating general rules for having organizational interaction, establishing organizational norms and values, and transferring organizational concepts and values to the individuals within organizations. This research mainly studies the effect of organizational culture on job satisfaction. The research is a quantitative meta-analysis. The researcher reviewed the related literature and the research conducted from 2001 to 2021, focusing on organizational culture and job satisfaction. The sample included 45 studies. After checking the sample in terms of methodology, validity, reliability and scientific findings, the extent of its effect was estimated. The results showed that there is a significant relationship between organizational culture and job satisfaction, and its overall effect is 0.48. Also, participative culture (0.340), control culture (0.354), trust culture (0.418), cohesion culture (0.412) and organizational identity (belonging) culture (0.381) have a significant relationship with job satisfaction.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی کارکنان: فراتحلیل پژوهش‌ها
Abstract:
فرهنگ سازمانی مجموعه ای از باورها، فلسفه‌ی شغلی، چشم انداز، انتظارات و ارزش و هنجارهای سازمانی است که در سطح سازمانی عام و مشترک است و همگان روی آن اجماع دارند. این فرهنگ با ایجاد قوانین جمعی برای کنش سازمانی، تعیین هنجارها و ارزش های سازمانی، و انتقال مفاهیم و ارزش های سازمانی به نیروی انسانی باعث نشاط شغلی و کاهش حس فرسودگی و استرس شغلی می شود. هدف اصلی پژوهش، مطالعه‌ی تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی است. روش انجام تحقیق از نوع فراتحلیل کمّی است که محقق با استفاده از مرور ادبیات و تحقیقات صورت گرفته در بازه‌ی زمانی 1380 تا 1400، با محوریت فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی، با حجم نمونه 45 تحقیق را شناسایی و بعد از کنترل از حیث روشی، اعتبار، روایی و یافته های علمی، اندازه‌ی اثر آن را برآورد کرده است. نتایج نشان می دهد که بین فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی رابطه‌ی معناداری وجود دارد و اثر کلی آن برابر با 0.48 است. همچنین فرهنگ مشارکتی (0.340)، فرهنگ کنترلی (0.354)، فرهنگ اعتماد (0.418)، فرهنگ انسجام (0.412) و فرهنگ هویت (تعلق) سازمانی (0.381) با رضایت شغلی رابطه‌ی معناداری دارند.
References:
- افشاري، طيبه، 1394، بررسي رابطة فرهنگ سازماني و رضايت شغلي با در نظر گرفتن نقش واسطه‌اي يگانگي فرد ـ سازمان در بين اعضاي هيأت علمي و پرسنل دانشگاه‌هاي داراب، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، شيراز، دانشگاه پيام نور استان فارس.
- اميرکبيري، عليرضا و هليا طهراني، 1385، «بررسي اثر عوامل فرهنگي براساس مدل داس برروي رضايت شغلي و عملکرد کارکنان تأمين اجتماعي استان تهران»، مطالعات مديريت صنعتي، سال پنجم، ش 14، ص 201ـ223.
- امين افشار، زهرا و همكاران، 1397، «بررسي تأثير فرهنگ سازماني و اخلاق کار اسلامي بر عملکرد شغلي با تکيه بر نقش ميانجي رفتار شهروندي سازماني و رضايت شغلي (مطالعة موردي: اداره کل ثبت و اسناد و املاک شهر مشهد)»، مديريت فرهنگي، دوره يازدهم، ش 2، ص 62ـ78.
- امين بيدختي، علي‌اکبر و معصومه صالح‌پور، 1386، «رابطه رضايت شغلي با تعهد سازماني در کارکنان آموزش و پرورش»، دانشور رفتار، سال چهاردهم، ش 22، ص 31ـ38.
- ایران‌زاده، سلیمان و محسن محمودی اشان، 1389، «شناخت فرهنگ سازمانی براساس مدل دنیسون (مورد مطالعه: شرکت پلی تار)»، فراسوی مدیریت، سال چهارم، ش 15، ص 53ـ76.
- آراسته، حسين، 1400، بررسي رابطة فرهنگ سازماني و رضايت شغلي با تعهد کارکنان (عاطفي ـ مستمر ـ هنجاري) (مورد مطالعه کارکنان دانشگاه مازندران)، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، مازندران، مؤسسه آموزش عالي علامه اميني.
- ـــــ و مهتاب سليمي، 1392، «ارائه مدلي براي تبيين روابط ميان فرهنگ سازماني، رضايت شغلي و اثربخشي رهبري در دانشکده‌هاي پرستاري دانشگاه آزاد اسلامي»، مديريت پرستاري، سال دوم، ش 2، ص 19ـ29.
- آقايي، رضا، 1391، »به‌کارگيري رويکرد DEMATEL براي ارزيابي روابط ميان متغيرهاي رضايت مشتريان، رضايت شغلي، يادگيري و تعهد سازماني»، دانش انتظامي، سال پانزدهم، ش 1، ص 9ـ35.
- باقري، ولي‌الله، 1398، تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي کارکنان آموزش و پرورش شهرستان فريدونکنار، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، آمل، مؤسسه آموزش عالي آمل.
- بحرالعلوم، سيدمحمدمهدي، 1381، «ارتباط بين فرهنگ سازماني و رضايت شغلي کارشناسان سازمان تربيت بدني شاغل در تهران»، المپيک، سال دهم، ش 1و2، ص 83ـ94.
- بمبئي‌رو، فاطمه و سيدجواد ايرانبان، 1385، «رابطة فرهنگ سازماني با رضايت شغلي»، علوم تربيتي و زمينه‌هاي وابسته، دوره اول، ش 2، ص 101ـ119.
- بهجت، اعظم و همكاران، 1395، «عوامل مؤثر بر رضايت شغلي معلمان زن مقطع ابتدايي اسلامشهر (با تأکيد بر سبک‌هاي مديريت و ابعاد فرهنگ سازماني)»، آموزش، مشاوره و روان درماني، سال پنجم، ش 17، ص 92ـ106.
- بهزادي، فريدون و همكاران، 1400، «بررسي رابطة فرهنگ سازماني، رضايت شغلي و تعهد سازماني»، رويکردهاي پژوهشي نوين در مديريت و حسابداري، سال پنجم، ش 83، ص 1848ـ1857.
- بياباني، هادي، 1389، بررسي رابطه بين فرهنگ سازماني با رفتار شهروندي سازماني و رضايت شغلي کارکنان مرد دوره متوسطه شهرستان بوانات در سال تحصيلي 90-89، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامي.
- پاشا، زهرا، 1392، بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي کارکنان دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران جنوب، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مرکزي.
- پرهیزگار، کمال، ۱۳۶۷، اصول و مبانی طبقه‌بندی و ارزشیابی مشاغل، تهران، اشرافي.
- ترابی‌کیا، هایده، ۱۳۷۷، بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی اعضای هیئت علمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
- تميزي‌فر، ريحانه، 1392، تحليل جامعه‌شناختي عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعي شهر اصفهان، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
- جعفري کليشمي، علي، 1392، بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي در بين کارکنان دانشگاه محيط زيست، پايان‌نامه کارشناسي ارشد دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مرکزي.
- حسني، محمد و همكاران، 1391، «بررسي نقش و تأثير اخلاق اسلامي کار و فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي و تعهد سازماني کارکنان دانشگاه شهيد چمران اهواز»، مديريت اسلامي، سال بيستم، ش 2، ص 9ـ32.
- حسيني‌نسب، سيدداود و مهناز جوياني، 1387، «رابطه بين فرهنگ سازماني و رضايت شغلي کارکنان دانشگاه آزاد اسلامي اردبيل»، علوم تربيتي، سال اول، ش 1، ص 73ـ106.
- حق‌شناس قاضي محله، ليلا، 1399، «تأثير فرهنگ سازماني و عملکرد رهبري بر رضايت شغلي بيمه‌گزاران شرکت بيمه ايران استان گيلان»، رويکردهاي پژوهشي نوين در مديريت و حسابداري، سال چهارم، ش 44، ص 162ـ182.
- حمزه، حبیب و محمدباقر حمزه، 1400، «تأثیر فرهنگ سازمانی در سازمان‌هاي رسانه‌اي»، در: پنجمین کنفرانس بین‌الملی پژوهش‌های اجتماعی.
- حيدري کردزنگنه، مازيار و همكاران، 1400، «تأثير ادراک کارکنان از فرهنگ سازماني در رضايت شغلي و تمايل به ترک خدمت آنان (مطالعة موردي: کارکنان شرکت برق شهرستان اردبيل)، رويکردهاي پژوهشي نوين در مديريت و حسابداري، سال پنجم، ش 65، ص 113ـ123.
- خداداد حسيني، سيدحميد و همكاران، 1395، «بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر اثربخشي عملکرد با تبيين نقش تعهد و رضايت شغلي کارکنان نگهداري و تعميرات در آمادوپشتيباني فرماندهي انتظامي استان اصفهان»، انديشه آماد، سال پانزدهم، ش 57، ص 87ـ106.
- خسروي، معصومه و همكاران، 1390، «رابطة فرهنگ سازماني رضايت شغلي و رضايتمندي از زندگي»، دانشگاه علوم پزشکي زابل، دوره سوم، ش 2، ص 45-78.
- خمش آیا، احمد و همكاران، 1398، «بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمانی با تأکید بر نقش میانجی هوش فرهنگی»، فرهنگ ایلام، دوره بیستم، ش 62، ص 123ـ244.
- داوودي، حسين و همكاران، 1391، «رابطة فرهنگ سازماني و انگيزش شغلي با رضايت شغلي معلمان»، مشاوره شغلي و سازماني، دوره چهارم، ش 13، ص 127ـ139.
- درویش، حسن، 1386، «بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان (رویکردی تحلیلی ـ پژوهشی)»، فرهنگ مدیریت، سال پنجم، ش 16، ص 117ـ140.
- رابينز، استيفن و جاج تيموتي، 1391، مباني رفتار سازماني، ترجمة علي پارساييان و سيدمحمد اعرابي، تهران، دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي.
- رابينز، استيون پي، 1386، مباني رفتار سازماني، ترجمة علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي.
- زارعي محمودآبادي، محمد و حبيب خراساني، 1397، «تأثير تسهيم دانش و فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي: رويکرد مدل‌سازي معادلات ساختاري، SEM»، توسعه علوم انساني، ش 1، ص 125ـ146.
- زميني سهيلا و همكاران، 1390، «بررسي رابطة فرهنگ سازماني با رضايت شغلي و فرسودگي شغلي در ميان کارکنان دانشگاه تبريز»، سلامت کار ايران، دوره هشتم، ش 1، ص 30ـ40.
- زميني، سهيلا و همكاران، 1388، «بررسي رابطة فرهنگ سازماني با رضايت شغلي»، سلامت کار ايران، دوره هشتم، ش 1، ص 30ـ40.
- سراج، ميلاد، 1399، بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي (مطالعة موردي: کارکنان دانشگاه علم و فرهنگ)، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه علم و فرهنگ.
- سرداري، احمد، 1383، «بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي در مراکز علمي ـ پژوهشي وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در شهر تهران»، دانشگاه شاهد، سال يازدهم، ش 5، ص 45ـ55.
- سعيداعمايي، محمدرضا، 1400، «بررسي رابطة فرهنگ سازماني با رضايت شغلي کارکنان معاونت فرهنگي و اجتماعي شهرداري تهران»، رويکردهاي پژوهشي نو در علوم مديريت، ش 28، ص 193ـ213.
- سليمي، مهتاب و همكاران، 1393، «تحليل عوامل مؤثر بر بهبود اثربخشي رهبري مديران در دانشکده‌هاي پرستاري دانشگاه آزاد اسلامي»، توسعه پژوهش در پرستاري و مامايي، دوره يازدهم، ش 2، ص 68ـ77.
- سميعي، روح‌الله و همكاران، 1396، «بررسي رابطه بين اخلاق اسلامي کار و فرهنگ سازماني با رضايت شغلي کارکنان با توجه به نقش واسطه تعهد سازماني در سازمان تأمين اجتماعي استان گلستان»، پژوهش‌هاي اخلاقي، سال هشتم، ش 1، ص 5ـ28.
- شائمي برزکي و همكاران، 1392، «رابطة فرهنگ سازماني و رضايت شغلي کارکنان»، مديريت اطلاعات، سلامت، دوره دهم، ش 7، ص 997ـ1006.
- شريف‌زاده، فتاح و همكاران، 1398، «عوامل مؤثر بر نهادينه‌سازي فرهنگ سازماني مبتني بر ارزش‌هاي اسلامي»، مطالعات مديريت، سال بيست و هشتم، ش 92، ص 135ـ163.
- شفقت، ابوطالب و همكاران، 1391، «الگويابي اثرگذاري عوامل فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي کارکنان شرکت نفت (مطالعة موردي شرکت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي استان مازندران)»، بهبود مديريت، سال ششم، ش 2، ص 41ـ57.
- صحت، سعيد و همكاران، 1392، «رابطة فرهنگ سازماني با رضايتمندي شغلي کارکنان»، اخلاق در علوم و فناوري، سال هشتم، ش 4، ص 1ـ10.
- عابدي کوشکي، سارا و همكاران، 1399، «بررسي ارتباط فرهنگ سازماني با رضايت شغلي در کارکنان دانشکده علوم پزشکي اسفراين در سال 1397»، پرستاري، مامايي و پيراپزشکي، دوره ششم، ش 1، ص 22ـ30.
- عزيزي، فضل‌الله و حكيم بکري‌زاده، 1387، «بررسي ارتباط بين فرهنگ سازماني و رضايت شغلي کارکنان دانشگاه شهيد چمران اهواز (83-1381)»، توسعه اجتماعي، دوره دوم، ش 3، ص 129ـ147.
- علمداري، حميد، 1380، بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي کارکنان آموزش و پرورش فارس، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
- فلاحتي، نگار و مراد کردي، 1400، «تأثير فرهنگ سازماني حمايتي و عملکرد رهبري بر رضايت شغلي با نقش ميانجي تعامل کاري و اعتماد در سازمان (مورد مطالعه: معاون توسعه مديريت و منابع انساني سازمان جهاد کشاورزي البرز)، پژوهش‌هاي علوم مديريت، سال سوم، ش 6، ص 109ـ120.
- فلامرزي، مهدي، 1397، بررسي رابطه عوامل فرهنگ سازماني با رضايت شغلي در بين کارکنان بخش مرکزي بانک صادرات باستفاده از پرسش‌نامه‌هاي فرهنگ سازماني هافستد، شاخص توصيف شغلي (JDI)، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، قم، دانشگاه صنعتي.
- قلتاش، عباس، 1393، «رابطة فرهنگ سازماني و هوش سازماني با رضايت شغلي کارکنان»، رهيافتي نو در مديريت آموزشي، سال پنجم، ش 3 (19)، ص 115ـ128.
- کاظمي رودبالي، راضيه و همكاران، 1399، «مدل‌يابي تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي زنان با نقش ميانجي سرمايه اجتماعي و رفتار شهروندي سازماني»، روان‌شناسي اجتماعي، سال چهاردهم، ش 56، ص 23ـ33.
- کشاورز ترک، عین‌الله و مهدي نیکویه، 1395، «بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان جمعیت هلال احمر با رویکرد آینده‌نگاری راهبردی»، امداد و نجات، ش ۸ (۱و۲)، ص 77ـ90.
- کياکجوري، کريم و همكاران، 1389، «تبيين رابطه بين فرهنگ سازماني و رضايت شغلي»، پژوهشنامه مديريت اجرايي، سال دهم، ش 2، ص 87ـ108.
- گودرزي، رضا و همكاران، 1394، «فرهنگ سازماني و تأثير آن بر رضايت شغلي کارکنان (موردپژوهي: سازمان اسناد و کتابخانه ملي ج.ا. ايران)»، مطالعات ملي کتابداري و ساماندهي اطلاعات، دوره بيست و ششم، ش 4، ص 46ـ54.
- مرادي، حسين‌مراد و همكاران، 1400، «بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر اعتماد و رضايت شغلي کارکنان يک بيمارستان نظامي با توجه به نقش متغيرهاي جمعيت‌شناختي بر مبناي آموزه‌هاي اسلامي»، پرستار و پزشک در رزما، سال نهم، ش 6، ص 55ـ63.
- مظفري، مهرداد و خديجه عموئي ديزجي، 1387، «بررسي فرهنگ سازماني دانشگاه آزاد اسلامي کرج و رابطة آن با رضايت شغلي کارکنان»، علوم اجتماعي، سال چهارم، ش 17، ص 151ـ170.
- موتمني، عليرضا و همكاران، 1394، «بررسي تأثير فرهنگ سازماني بر رضايت شغلي و تعهد سازماني»، چشم‌انداز مديريت دولتي، ش 22، ص 35ـ60.
- نوررحماني، محمد و جواد ايماني، 1393، «بررسي رابطه بين فرهنگ سازماني و رفتار شهروندي سازماني با رضايت شغلي معلمان شاغل در مدارس استثنائي استان هرمزگان در سال تحصيلي 91-1390»، نوآوري‌هاي مديريت آموزشي، سال نهم، ش 3، ص 78ـ95.
- هومن، حيدرعلي، 1381، تهيه و استاندارد ساختن مقياس سنجش رضايت شغلي، تهران، مرکز آموزش مديريت دولتي.
- Abdullah, N. H., Shamsuddin, A., & Wahab, E, 2015, "Does organizational culture mediate the relationship between transformational leadership and organizational commitment?", International Journal of Organizational Leadership, N. 4, p. 18–32.
- Dadzie Charlene A, Winston Evelyn M, Dadzie Kofi Q, 2012. "Organizational Culture, Competitive Strategy, and Performance in Ghanac", Journal of African Business, N. 13(3), p. 172- 182.
- Kim, Tae Hyun., Park, Jae San, 2009, "Do types of organizational culture matter in nurse job satisfaction and turnover intention?", Emerald Group Publishing Limited, N. 22 (1), p. 20-38.
- Livari Netta, Livari Juhani, 2010, "The relationship between organizational culture and the deploymentof agile methods", Contents lists available at Science Direct Information and Software Technology journal, N. 53, p. 509-520.
- Perugini, C., & Vladisavljevic, M, 2019, "Gender inequality and the genderjob satisfaction paradox in Europe", Labour Economics, N. 60, p. 129-147.
- Ravasi, D., & Schultz, M, 2006, "Responding to Organizational Identity Threats: Exploring the Role of Organizational Culture", Academy of Management Journal, N. 49(3), p. 433-458.
- Schein, E. H., 2018, Organizational culture and leadership, San Francisco, CA, Jossey-Bass.
- Seo Y, Ko J, Price JL, 2004, "The determinants of job satisfaction among hospital nurses: model estimation in Korea", International Journal of Nursing Studies, N. 41, p. 437–446.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
ashayeri, taha, Jahanparvar, Tahereh.(2025) The Effect of Organizational Culture on Employee’s Job Satisfaction: A Meta-analysis of Researches. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 12(2), 69-89
taha ashayeri; Tahereh Jahanparvar."The Effect of Organizational Culture on Employee’s Job Satisfaction: A Meta-analysis of Researches". Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 12, 2, 2025, 69-89
ashayeri, T, Jahanparvar, T.(2025) 'The Effect of Organizational Culture on Employee’s Job Satisfaction: A Meta-analysis of Researches', Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 12(2), pp. 69-89
