Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, Volume 14, Issue 1, No 28, Year 2025 , Pages 77-93

    The Dimensions of Organizational Intelligence in the Light of Islamic Teachings

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    ✍️ Khodadad Azizi / PhD Student of the Qur’anic Sciences (the Sub-discipline of Management) Al-Mustafa International University / Khodadadazizi671@gmail.com
    Mohammad reza Rahimi / Assistant Professor at the Department of Management and at the International Research Center of Al-Mustafa International University / r.rahimi42@yahoo.com
    dor 20.1001.1.22516522.1403.14.1.5.4
    doi 10.22034/modiriyati.2025.5001777
    Abstract: 
    From the Islamic perspective, "organizational intelligence" is a comprehensive, multidimensional concept that, relying on religious teachings, seeks the excellence of organizations. Since the Holy Qur’an and the teachings of the infallible Imams (peace be upon them) serve as human guidance and salvation, the present paper uses qualitative conceptual and inferential analysis to expound the dimensions of organizational intelligence in the light of Islamic teachings. By drawing on the Qur’anic exegeses and quantitative surveys of Hawza scholars and management experts, the validity and reliability of these inferences were established. The research findings are as follows: belief in purpose, foresight, employee motivation, unity of leadership, a desirable human future, fostering affection, faith in God and psychological security, performance, accountability, knowledge and awareness, morale enhancement, and customer respect as the most significant dimensions of organizational intelligence derived from Islamic teachings. Given these dimensions, Islam plays a vital role in developing and enhancing organizational intelligence by offering a comprehensive and balanced value system.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :ابعاد هوش سازمانی در پرتو آموزه‌های اسلامی
    Abstract: 
    «هوش سازمانی» از منظر اسلام مفهومی جامع و چندبعدی است که با تکیه بر آموزه‌های دینی به‌ دنبال تعالی سازمان‌هاست. ازآنجاکه قرآن کریم و سخنان پیشوایان معصوم وسیلة هدایت و رستگاری انسان‌ها بوده است، این پژوهش به‌منظور تبیین ابعاد هوش سازمانی، در پرتو آموزه‌های دینی، با روش کیفی تحلیل مفهومی و استنباطی انجام گرفته و با استعانت از تفاسیر ارزشمند قرآن کریم و با روش کمّی پرسش از خبرگان حوزوی و مدیریتی، تلاش شده است تا اعتبار و پایایی این استنباط‌ها به‌دست آید. یافته‌های این تحقیق عبارت است از: باور به هدف، آینده‌نگری، ترغیب کارکنان، وحدت فرماندهی، آیندة مطلوب بشر، ایجاد محبت، ایمان به خدا و امنیت روانی، عملکرد، مسئولیت‌پذیری، علم و آگاهی، تقویت روحیه و تکریم ارباب رجوع، که به‌عنوان مهم‌ترین ابعاد هوش سازمانی از آموز‌های اسلامی به‌شمار می‌آیند. با توجه به ابعاد ذکرشده می‌توان گفت که اسلام با ارائة یک نظام ارزشی جامع و متعادل، نقش مهمی در توسعه و ارتقای هوش سازمانی ایفا می‌کند.
    References: 
    • قرآن کریم.
    • نهج‌البلاغه.
    • آرمده، مجید (1394). بررسی رابطة ویژگی‌های شخصیتی و هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی طلاب سطح یک مدارس علمیة شهر تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. جامعة المصطفی العالمیه. قم.
    • بی‌ریا، ناصر و دیگران (1375). روان‌شناسی رشد (2) با نگرش به منابع اسلامی. تهران: سمت.
    • تیموری، هادی، شائمی، علی و زارعی، مریم (1396). رابطة ابعاد هوش سازمانی و کارآفرینی سازمانی. مطالعات مدیریت، 25(83)، 115ـ134.
    • خبازی‌نژاد، الهام (1397). بررسی تطبیقی مؤلفه‌های هوش اخلاقی از منظر اسلام و روان‌شناسی اخلاق. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. جامعة المصطفی العالمیه. قم.
    • خدادادی، محمدرسول، کاشف، میرمحمد، صالح‌زاده، کریم، شیرمحمدزاده، محسن و خوشنویس، فرهاد (1389). رابطة بین هوش سازمانی با بهره‌وری مدیران ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان شرقی. مدیریت ورزشی، 2(4)، 155ـ168.
    • خستویی، زاوش و بنی سی، پری ناز (1395). رابطۀ ابعاد و مؤلفه‌های هوش سازمانی بر بهره‌وری کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی. پژوهش اجتماعی، 8(32)، 19ـ36.
    • رحیمی اردستانی، مصطفی (1393). ترجمة المنجد. تهران: صبا.
    • زارع، حسین، سلاجقه، آزینا و اوجاقی، ناهید (1395). رابطة ابعاد هفت‌گانة هوش سازمانی و توانمندی‌های روان‌شناختی کارمندان. مدیریت فرهنگ سازمانی، 14(3)، 849ـ863.
    • سهرابی، فرامرز (1396). هوش معنوی از منظر قرآن و آیات. پژوهش‌نامة معارف قرآن، 8(30)، 29ـ56.
    • شجاعی، محمدصادق، جان‌بزرگی، مسعود، عسکری، علی، غروی، سیدمحمد و پسندیده، عباس (1393). کاربرد نظریة حوزه‌هایی معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایة منابع اسلامی. مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 8(15)، 7ـ38.
    • شهبازی، سعید و عزیزی، صادق (1400). مبانی و مفاهیم هوش سازمانی. مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، 6(1)، 57ـ65.
    • طبرسا، غلامعلی و نظرپوری، امیرهوشنگ (1393). مدیریت مبتنی بر هوشمندی سازمانی. تهران: مؤسسة کتاب مهربان نشر.
    • طوطیان اصفهانی، صدیقه، طیاران، شهرزاد و زندی، مریم (1396). عوامل مؤثر بر هوش سازمانی بر اساس مدل آلبرشت. مدیریت منابع انسانی، 12(45)، 135ـ154.
    • عبداللهی، بیژن، حیدری فرد، رضا (1393). رابطة هوش سازمانی با اثربخشی مدیران مدارس. نوآوری‌های آموزشی، 13(50)، 65ـ82.
    • فقیهی، علیرضا و جعفری، پریوش (1388). بررسی هوش سازمانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ارائة چهارچوب مفهومی مناسب. تعلیم و تربیت، 23(4)، 
    • قرائتی، محسن (1383). تفسیر نور. تهران: مؤسسة فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
    • کامکاری، کامبیز و افروز، غلامعلی (1387). مبانی روان‌شناسی هوش و خلاقیت. تهران: دانشگاه تهران.
    • کلینی، محمد بن ‌یعقوب (1387). الکافی. قم: دار الحدیث.
    • ماندگار قلندری، ابوالفضل، منطقی، محسن و زمانی، محمدحسن (1401). بررسی مؤلفه‌های هوش سازمانی حوزۀ علمیۀ قم در مدیریت بحران کرونا. معرفت فرهنگی اجتماعی، 13(4)، 83ـ104.
    • مشبکی، اصغر، مرادی، محمد و ملایی، فاطمه (1395)، بررسی ابعاد هوش سازمانی از منظر متون اسلامی. دومین اجلاس بین‌المللی مهندسی صنایع و مدیریت. تهران.
    • منطقی، محسن (1399). کارکرد هوش سازمانی در برنامه‌ریزی راهبردی سازمان (مورد مطالعه: مؤسسة آموزش عالی علوم انسانی قم). مدیریت فرهنگی، 13(47)، 51ـ66.
    • نژاد انصاری کوچصفهانی، فاطمه (1401). بررسی تأثیر ابعاد هوش سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: شهرداری تهران). مطالعات مدیریت و کار‌آفرینی، 8(1)، 1ـ18. 
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Azizi, Khodadad, Rahimi, Mohammad reza.(2025) The Dimensions of Organizational Intelligence in the Light of Islamic Teachings. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 14(1), 77-93 https://doi.org/10.22034/modiriyati.2025.5001777

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Khodadad Azizi; Mohammad reza Rahimi."The Dimensions of Organizational Intelligence in the Light of Islamic Teachings". Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 14, 1, 2025, 77-93

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Azizi, K, Rahimi, M.(2025) 'The Dimensions of Organizational Intelligence in the Light of Islamic Teachings', Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 14(1), pp. 77-93

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Azizi, K, Rahimi, M. The Dimensions of Organizational Intelligence in the Light of Islamic Teachings. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 2025; 14(1): 77-93