Data Foundation Theory Application in Exploring the Model of Empowerment from Religious Sources
Article Type:
Promotional
Writers:
Mohammad Alavi / PhD Student in Quran and Management Sciences, Al-Mustafa International University / alavi14167@gmail.com
Abstract:
Today, the localization of humanities theories is an undeniable necessity. Utilizing religious resources in new areas is one of the appropriate approaches to achieve this goal. But the main problem is that in this issue, the desired methods have not been proposed by researchers. This article tries to introduce the theory of "data foundation" as one of the methods of qualitative research to explore the model of empowerment of human resources from religious texts (Quran and traditions). This method has a good capacity for modeling and theorizing this issue, because the implementation stages of the "data foundation" theory are fully compatible with the process of researching religious sources and texts. The results of the present study were the emergence of hundreds of concepts and several components. After consulting with experts, the concepts were classified into 24 components, and then all of them were presented in a more general classification called "quadruple variables". In order to explore the model from religious sources, the application of the "foundation data" theory eventually led to the presentation of an empowerment model based on religious teachings.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :کاربست نظریه داده‌بنیاد در اکتشاف الگوی توانمندسازی از منابع دینی
Abstract:
امروزه بومی سازی نظریات علوم انسانی یک ضرورت غیرقابل انکار است. برای تحقق این منظور، یکی از رویکردهای مناسب، بهره گیری از منابع دینی در عرصه های جدید است. اما مسئله اساسی اینجاست که در بهره گیری از منابع دینی در عرصه های نوین، روش های مطلوبی از سوی محققان عرضه نشده است. هدف تحقیق حاضر معرفی و کاربست نظریه «داده بنیاد» به مثابه یکی از روش های تحقیق کیفی برای اکتشاف الگوی توانمندسازی منابع انسانی از متون دینی (قرآن و روایات) است. این روش از ظرفیت خوبی برای الگوسازی و نظریه پردازی در بهره گیری از متون دینی برخوردار است؛ زیرا مراحل اجرایی نظریه «داده بنیاد» با فرایند تحقیق از منابع و متون دینی تناسب فراوانی دارد. نتایج تحقیق حاضر به وجود آمدن صدها مفهوم و چندین مؤلفه بود که پس از مشورت با کارشناسان و خبرگان، مفاهیم تبدیل به 24 مؤلفه و مؤلفه ها در یک تقسیم بندی کلی تر با عنوان «متغیر های چهارگانه» تنظیم شد. درنهایت، کاربست نظریه «داده بنیاد» به منظور اکتشاف الگو از منابع دینی، منجر به طراحی الگوی توانمندسازی مبتنی بر آموزه های دینی شده است.
References:
- نهج‌البلاغه، 1387، ترجمه محمد دشتي، قم، بوستان كتاب.
- ابراهيمي‌پور، قاسم و محمدعارف محبي، 1394، «تحليل رويکردهاي علم ديني با تأکيد بر علوم اجتماعي»، معرفت فرهنگي اجتماعي، ش23، ص95-118.
- ابراهيمي‌پور، قاسم، 1397، «بررسي انتقادي ظرفيت‌هاي رويکرد تهذيبي در اسلامي‌سازي علوم انساني، با تأکيد بر جامعه‌شناسي»، مطالعات فرهنگي اجتماعي حوزه، ش3، ص23-43.
- اخوان‌مقدم، زهره و مهدي ايزدي، 1392، «ضرورت، ماهيت و روش استنطاق از نظر روايات اهل‌بيت،»، مطالعات قرآن و حديث، ش12، ص103-126.
- اشتراوس، انسلم و جوليت کوربين، 1391، مباني پژوهش کيفي، ترجمه ابراهيم افشار، چ دوم، تهران، نشر ني.
- آقانظري، حسن و مهدي خطيبي، 1392، «روش‌شناسي فقه نظريات اقتصادي از منظر شهيد صدر»، معرفت اقتصادي، ش8، ص5-28.
- باقري، خسرو، 1374، «هويت علم ديني»، حوزه و دانشگاه، ش3، ص6-18.
- باقري، خسرو، 1382، هويت علم ديني، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
- بستان نجفي، حسين، 1395، «روش نظريه‌سازي ديني در علوم اجتماعي»، روش‌شناسي، ش86، ص121-141.
- بهادري، علي، 1397، «پژوهش کيفي داده‌بنياد «رمزگذاري» و اهميت، مراحل و شيوه اجراي آن در کارورزي دانشگاه فرهنگيان»، راهبردهاي نوين تربيت معلمان، ص69-88.
- بهروزي‌لک، غلامرضا و حسن علي‌ياري، 1396، «کاربرد روش تحقيق نظريه داده‌بنياد در استخراج نظريه از متون ديني»، مطالعات معرفتي در دانشگاه اسلامي، ش73، ص549-566.
- جمعي از نويسندگان، 1398، مجموعه مقالات چهارمين کنگره بين‌المللي علوم انساني اسلامي ـ درآمدي بر نظريه اسلامي در دانش مديريت بر مبناي آراي شهيد صدر، تهران، آفتاب توسعه.
- جوادي آملي، عبدالله، 1386الف، قرآن در کلام علي، قم، اسلامي.
- ـــــ ، 1386ب، منزلت عقل در هندسه معرفت ديني، تحقيق و تنظيم احمد واعظي، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1391، تفسير موضوعي قرآن کريم، صورت و سيرت انسان در قرآن، ج14، قم، اسراء.
- حافظ‌نيا، محمدرضا، 1382، مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم انساني، چ نهم، تهران، سمت.
- حجازي‌فر، سعيد، 1396، «رويکردها و منظومه پژوهشي مطالعات مديريت اسلامي»، مديريت اسلامي، س25، ش1، ص57-89.
- حرّعاملي، محمد بن حسن، 1409ق، وسائل الشيعه، ج27، قم، مؤسسة آل‌البيت.
- حسرتي، مصطفي، 1385، «مقدمه‌اي بر روش کيفي نظريه‌سازي داده‌بنياد»، زبان و زبان‌شناسي، ش3، ص75-86.
- حيدري‌فر، مجيد و عالي‌نژاد، 1394، «اسلامي‌سازي علوم در پرتو مباني قرآن کريم»، پژوهش‌هاي انديشه قرآني، ش1، ص37-64.
- خائف‌الهي، احمدعلي، رؤيا اسدي‌فرد و علي رضائيان، 1390، «مدل شايستگي مديران دولتي ايران (براساس صحيفه امام) رويکرد استراتژي تئوري داده‌بنياد»، مديريت دولتي (دانشکده مديريت دانشگاه تهران)، ش8، ص75-92.
- خسروپناه، عبدالحسين، 1392، «مباني حکمي علم ديني از ديدگاه محمد نقيب العطاس»، حکمت و فلسفه، ش34، ص81-102.
- خنيفر، حسين، 1387، «روش‌هاي پژوهش؛ روزنه‌اي به دنياي پژوهش»، پرسمان، ش73.
- دانایی‌فر، حسن و سید مجتبی امامی، 1386، «استراتژي¬هاي پژوهش كيفي: تأملي بر نظريه¬پردازي داده بنياد»، انديشه مديريت، ش2، ص69-97.
- دانايي‌فرد، حسن، 1384، «تئوري‌پردازي با استفاده از رويکرد استقرايي؛ استراتژي مفهوم‌سازي تئوري بنيادي»، دانشور رفتار، ش11، ص57-70.
- رفاعي، عبدالجبار، 1422ق، منهج الشهيد الصدر في تجديد الفکر اسلامي، دمشق، دارالفکر.
- سیف، بهمن، حسن‌علي اکبری، ابوالفضل محمدی و مجتبی اسکندری، 1393، «سبک رهبري فرماندهان نظامی از دیدگاه امیرالمؤمنین حضرت علی در نهج‌البلاغه»، پژوهشی مدیریت اسلامی، س22، ش1، ص9-40.
- شاکر، محمدکاظم، 1389، مباني و روش‌هاي تفسيري، قم، مصطفي.
- شريفي، احمدحسين، 1397، «روش اکتشاف نظريه از منابع و متون ديني»، روش‌شناسي علوم انساني، ش94، ص7-21.
- صادق وزيري، فراز، علي‌اكبر فرهنگي و مهدي کروبي، 1394، «نظريه داده‌بنياد کلاسيک؛ شرح مراحل توليد نظريه مرکز ثقلي هويت برند توريسم سلامت ايران»، مديريت بازرگاني، پياپي1، ص145-162.
- صدر، سيدمحمدباقر، 1381، سنت‌هاي تاريخ در قرآن، ترجمه و تحقيق سيدجمال‌الدين موسوي، چ سوم، تهران، تفاهم.
- ـــــ ، 1409ق، السنن التاريخيه في القرآن، دمشق، دارالتعارف.
- ـــــ ، 1410ق، اقتصادنا، در: المجموعة الکاملة لمؤلفات السيد محمدباقر الصدر، ج10، بيروت، دار التعارف للمطبوعات.
- ـــــ ، 1424ق، المدرسة القرانية، تهران، دارالکتب اسلامي.
- ـــــ ، 1428ق، المدرسۀ القرانية، قم، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصيه للشهيد صدر.
- طباطبائي، محمدحسين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، ج7، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه.
- عابدي، احمد و عليرضا شواخي، 1389، «مقايسه روش‌شناسي پژوهش کمي و کيفي در علوم رفتاري»، راهبرد، ش54، ص153-168.
- عطاس، محمدنقيب، 1374، اسلام و دنيوي‌گري )سکولاريسم)، ترجمه احمد آرام، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامي دانشگاه تهران و مؤسسه انديشه و تمدن اسلامي کوالالامپور.
- علي‌تبار فيروزجاني، رمضان، 1395، «روش‌شناسي علوم انساني اسلامي ـ مختصات، بايستگي‌ها و ويژگي‌ها»، ذهن، ش68، ص147- 176.
- فاروقي، اسماعيل، 1385، «توضيحاتي ناگزير» اسلامي‌سازي معرفت، تدوين و ترجمه مجيد مرادي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- فصيحي، امان‌الله، 1390، «مديريت کيفيت در تحقيق کيفي با تأکيد بر گراندد تئوري واثنوگرافي»، عيار پژوهش، ش6، ص45-66.
- فقيهي، ابوالحسن و محسن علي‌زاده، 1384، «روايي در تحقيق کيفي»، فرهنگ مديريت، ش9، ص5-19.
- قرباني، قدرت‌الله، 1393، «اسلامي‌سازي معرفت: بررسي ديدگاه‌هاي اسماعيل راجي الفاروقي»، پژوهش‌هاي علم و دين، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، ش10، ص131-151.
- کافی، مجید، 1393، «پارادایم اسلامی روش‌شناختی علوم انسانی»، اسلام و علوم اجتماعی، ش11، ص25-51.
- كليني، محمد بن يعقوب بن اسحاق، 1407ق، الکافی، ج1، تهران، دارالكتب الإسلاميه.
- محمدپور، احمد، 1388، «ارزيابي كيفيت در تحقيق كيفي اصول و راهبردهاي اعتباريابي و تعميم‌پذيري»، علوم اجتماعي، ش48، ص73-104.
- مصطفوي، حسن، 1375، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- مطهري، مرتضي، 1381، امدادهاي غيبي، چ سيزدهم، قم، صدرا.
- معرفت، محمدهادي، 1387، التفسير الاثري الجامع، قم، مؤسسة التمهيد.
- منصوريان، يزدان، 1385، «گراندد تئوري چيست و چه کاربردي دارد؟»، ويژه‌نامه علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتي، اصفهان، دانشگاه اصفهان.
- مهرابي، اميرحمزه، 1393، توانمندسازي در نظام ارزشي اسلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و بنياد پژوهش‌هاي اسلامي آستان قدس رضوي.
- ميرسپاه، اکبر، 1383، انقلاب فرهنگي و اسلامي‌شدن رشته‌‌‌هاي علمي: درآمدي بر آزادانديشي و نظريه‌پردازي در علوم ديني، دبيرخانه نهضت آزادانديشي، قم، حوزه علميه قم، مرکز مديريت.
- نورعلي‌زاده، فرشته، 1396، «نقدي بر رويكردهاي امكان و توليد علم ديني»، پژوهش‌هاي علم و دين، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، س8، ش2، ص89-112.
- Corbin, J, & Strauss, A, 2008, Basics of qualitative research (3e), Techniques and procedures for developing grounded theory, Thousand oaks, USA, Sage.
- Creswell, J. W, 2005, Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition).
- Daymon Ch. Holloway I, 2002, Understanding, Managing, and Implementing Quality: Frameworks, Techniques and Cases, Routledge.
- Fernández, Walter D, 2004, Using the Glaserian Approach in Grounded Studies of Emerging Business Practices. Electronic Journal of Business Research Methods, 2 (2).
- Glaser, B, 1998, Doing grounded theory: Issues and discussions, Sociology Press. Mill Valley, CA.
- Goulding, Ch, 2002, Grounded Theory A Practical Guide for Management, Business and Market Researchers, SAGE Publications.
- Guba, E. G, & Lincoln, Y. S, 1982, Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. ECTJ, 30(4), p.233-252.
- Lee, J, 2001,, A Grounded Theory: Integration and Internalization in ERP Adoption and Use, Unpublished Doctoral Dissertation, University of Nebreska, In Proquest UMI Database
- powell, R, 1999, “The psychology of Religion and Spirituality? Yes And No” The international Journal of the psychology of Religion, vo1,no.1, p.3-16.
- Sousa, C. A. & p. H. J. Headriks, 2006, “The Need for Grounded Theory in Developing Knowledge Based View of organization Research Methods”, vol,9,no.3, p.315-338.
- Strauss, Anselm L, & Corbin, Juliet, 1990, Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, Sage.
- Strauss, Anselm L, & Corbin, Juliet, 1998, Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, 2nd Ed, Sage.
- Mays, N. G .pope, 2002, ”Assessing Quality in Qualitative Research”, British Medical Journal, Jan.1, p.52-52.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Alavi, Mohammad, Norouzi farani, Mohammad Taghi, , Amir hamze.(2025) Data Foundation Theory Application in Exploring the Model of Empowerment from Religious Sources . Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 11(1), 25-44
Mohammad Alavi; Mohammad Taghi Norouzi farani; Amir hamze ."Data Foundation Theory Application in Exploring the Model of Empowerment from Religious Sources ". Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 11, 1, 2025, 25-44
Alavi, M, Norouzi farani, M, , A.(2025) 'Data Foundation Theory Application in Exploring the Model of Empowerment from Religious Sources ', Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 11(1), pp. 25-44
