Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, Volume 5, Issue 1, No 10, Year 2025 , Pages 5-23

    Policy-Making in Islam; Centralized, Decentralized, or a Third wayAssociate Professor l-Mustafa International University

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    Ghaderali Vathegh / Associate Professor l-Mustafa International University / Vasegh2003@yahoo.com
    Abstract: 
    Islam as the orthodox, has been a moderate and balanced religion (Sexed Razi, 16th kh) studiously avoids extremism in all areas, especially in the field of policy-making. There are three theories raised in this regard: the first theory states that policy-making is a centralized task that is only performed by God, and in accordance with the Book of Allah and the teachings of his prime Prophet. The second theory holds that policy-making is decentralized; human, using his intellect, can make policies on its own and in doing so does not need anyone, even God. The third theory argues that policy –making can be done both by God and man. The author believes that the first theory is radical; groups like the Kharijites and Ash'arites _ in the past _ and Takfiri groups, especially the Wahhabis and those who adhere to Sunnah minus rationality in the modern era, are rooted in this theory. The second theory is also considered extremist; the thoughts and opinions of groups like the Mu'tazilites - in the past - and the atheistic secular thoughts - in modern times -are rooted in the second theory. The third theory is considered as moderate and balanced and it is supported by ample evidence. In this paper, the "analytical and deductive" method is used. The aim of this paper is to clarify two ambiguities: First, with the existence of God, what role does human play in policy-making? Second, with human mind, what is God needed for?
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :سیاست گذاری در اسلام؛ متمرکز، غیر متمرکز یا راه سوم
    Abstract: 
    اسلام راستین، دینی معتدل و میانه رو؛ بوده و از افراط و تفریط در تمامی عرصه ها، به ویژه در عرصه‌ی سیاست گذاری، به شدت متنفر است. مسئله‌ی اصلی در این نوشتار، این است که سیاست گذاری در اسلام چگونه انجام می شود؟ سه نظریه در این باره مطرح است: اولی سیاست گذاری را امری متمرکز و تنها حق تنها خداوند یا کتاب خدا یا پیغمبر اولی او می داند. دومی سیاست گذاری را امری غیر متمرکز می دانسته، معتقد است: بشر با استفاده از عقل خود، می تواند سیاست گذاری کند و نیازی به چیزی، حتی خداوند ندارد. سومی سیاست گذاری را هم، به خدا و هم به انسان – هر دو- منتسب می داند. نگارنده نظریه‌ی اول را افراطی تلقی نموده و معتقد است: تفکر گروه هایی مانند خوارج و اشعری ها - در گذشته - و گروه های تکفیری، به ویژه وهابی ها و کسانی که دم از سنت منهای عقلانیت می زنند، در دوران معاصر ریشه در این نظریه دارد. همچنین نظریه‌ی دوم هم تفریطی تلقی شده و بر این باور است که تفکر گروه هایی مانند معتزلی ها - در گذشته - و تفکر سکولارهای الحادی - در عصر جدید - ریشه در این نظریه دارد. نظریه‌ی سوم معتدل و میانه تلقی شده و دلایلی بسیاری آن را تأیید می کند. در این نوشتار، از روش «تحلیلی و استنباطی» استفاده شده است. هدف از این نوشتار پاسخ به دو نوع تشبیه است: اول اینکه در سیاست گذاری، با وجود خداوند، چه نیازی به بشر است ؟ دوم اینکه با وجود عقل انسانی، چه نیازی به خدا وجود دارد؟
    References: 
    • ابن‌خياط، 1925‌م، الأنتصار في اسراء علي‌بن الراوندي الملحد، باتوريه و تعلقات دكتر نينزگ سودي، طبع مصر.
    • ابن‌سينا، حسين‌بن عبدالله، 1375، شرح اشارات، قم، انشر البلاغه.
    • ابن‌شعبه، حسن‌بن‌علي، 1363، تحف العقول عن آل الرسول، قم، جامعه مدرسين.
    • استرآبادي محمدامين،‌1382، الفوائد لالمدينه، قم، جامعه مدرسين.
    • اوسترين، ولفسن هري 1368، فلسفة علم كلام، ترجمة احمد آرام، تهران، المهدي.
    • بخاري، محمد‌بن مسلم، 1360، صحيح البخاري، بيروت، داراحياء التراث العربي.
    • جعفري، محمدتقي،1352، جبر و اختيار، قم، دارالتبليغ اسلامي.
    • الحراني، ابو‌محمد حسن‌بن علي، 1363، تحف‌العقول عن آل الرسول، تصحيح علي‌اكبر غفاري، چ دوم، قم، انتشارات اسلامي.
    • حسيني، علي‌اكبر، 1365،« مروري بر آثار سه تن از نويسندگان معاصر پيرامون مسئلة جبر و اختيار»، علوم اجتماعي و انساني دانشگاه شيراز، ش 2، ص1 ـ 15.
    • ــــ ، 1365،« مسئله جبر و اختيار»، نشرية علوم اجتماعي و انساني دانشگاه شيراز، ش 2، ص 2 -15.
    • دورانت، ويل، 1345، تاريخ فلسفه، ترجمة دكتر عباس زرياب خوئي، چ دوم، تهران، فرانكلين.
    • رباني گلپايگاني، علي، 1368، جبر و اختيار، قم، مؤسسة تحقيقاتي سيد الشهداء.
    • ركني، محمدمهدي، 1365، «جبر و اختيار در آثار چند تن از شاعران»، نشريه دانشكده الهيات و معارف اسلامي مشهد، ش15، ص 74-48.
    • روحاني، ظاهره، حليمه حسيني، 1381، آزادي ارادة انسان در كلام اسلامي، قم، مركز جهاني علوم اسلامي.
    • سارتر، ژان پل، 1355، اگزيستانسياليسم و اصالت بشر، ترجمة مصطفي رحيمي، تهران، مرواريد.
    • سبحاني، جعفر، 1371، فرهنگ و مذاهب اسلامي، قم، توحيد.
    • سعيدي‌مهر، محمد، 1375، علم پيشين الهي و اختيار انسان، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • سيد محمد‌حسين طباطبايي، 1382، نهايت الحكمة، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • شهرستاني، محمد‌بن عبدالكريم، 1384، الملل و النحل، تهران، المكتبه العصريه.
    • صدرالمتألهين، 1382، الحكمه المتعالية، في الاسفار العقليه الاربعه، قم، طليعه النور.
    • ــــ ، 1386، رساله خلق الاعمال، تهران، نشر مولي.
    • ــــ ، 1981، الحكمه المتعاليه، في‌الاسفار العقليه الاربعة، دار احياء التراث العربي.
    • ــــ ، 1375، جبر و اختيار به انضمام متن و ترجمة رساله خلق الأعمال صدر‌المتألهين شيرازي، ترجمه و نگارش زين‌العابدين قرباني لاهيجي، تهران، سايه.
    • طباطبائي، سيد محمد‌حسين، 1366، اصول فلسفه و روش رئاليسم، ج3، قم، جامعه مدرسين.
    • طوسي، ‌1351، كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، تهران، كتابفروشي اسلاميه.
    • عزتي، ابوالفضل، 1375، «بررسي نقش نقل در نظام حقوقي غرب و اسلام»، نامه مفيد، ش 6، ص123 – 144.
    • فروغي، محمدعلي، 1317، سير حكمت در اروپا، تهران، كتابخانه زوار.
    • قمي، شيخ عباس، 1383، مفاتيح الجنان، چ دوم، قم، نشر آرموش.
    • كليني، محمد‌بن يعقوب، 1375، اصول كافي، تهران، نشر فرهنگ اهل البيت.
    • مجلسي، محمد‌تقي، 1380، بحارالانوار، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات.
    • مظفر، محمد‌حسن، 1371، دلائل الصدق، في الجواب عن (ابطال الباطل) الذي وضعه الفضل‌بن رزبهان للرد علي (نهج الحق) لايه الله العلامه الحلي قده في‌المسائل الخلاقيه، ج1، دار‌احياء التراث العربية مؤسسه التاريخ العربي.
    • مفيد، محمد‌بن محمد، 1363، تصحيح الاعتقاد بصواب الانتقاد، او شرح عقائد الصدوق، تهران، منشورات الرضي.
    • ــــ ، ‌1390، الامالي، قم، نويد اسلام.
    • مكارم شيرازي، ناصر، 1385، تفسير نمونه، قم، دارالكتب الاسلاميه.
    • نبيان، پروين، 1388، «تحرير نو بر مفهوم جبر و اختيار از نظر شيعه»، شيعه شناسي، سال هفتم، ش 26، ص201 230.
    • نقي‌پور‌فر، ولي‌الله، 1382، مديريت در اسلام، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات مديريت اسلامي.
    • واثق، قادر‌‌علي، 1393، بررسي اصول سازماندهي از منظر قرآن كريم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • يتر، آندره، 1352، ماركس و ماركسيسم،ترجمة شجاع‌الدين ضيائيان، تهران، دانشگاه تهران.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Vathegh, Ghaderali.(2025) Policy-Making in Islam; Centralized, Decentralized, or a Third wayAssociate Professor l-Mustafa International University. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 5(1), 5-23

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghaderali Vathegh."Policy-Making in Islam; Centralized, Decentralized, or a Third wayAssociate Professor l-Mustafa International University". Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 5, 1, 2025, 5-23

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Vathegh, G.(2025) 'Policy-Making in Islam; Centralized, Decentralized, or a Third wayAssociate Professor l-Mustafa International University', Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 5(1), pp. 5-23

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Vathegh, G. Policy-Making in Islam; Centralized, Decentralized, or a Third wayAssociate Professor l-Mustafa International University. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 2025; 5(1): 5-23