Pages:
29-44
Receive Date: 2025/12/15
Accept Date: 2025/12/15
Abstract:
"Human resource motivation" has its own nature, method, stages, dimensions, and components. These elements are rooted in various ontological, epistemological, methodological, and anthropological foundations that have been discussed by scholars in the philosophical literature of management and psychology. Just as Islam has introduced man as the superior creature of creation, it has also provided special foundations for motivating human resources as capital and the most central element in the goals of the organization's programs, policies, and strategies, which have been introduced and analyzed in this study using verses from the Holy Quran and Islamic tradition. Using a descriptive-analytical method and in order to introduce the anthropological foundations of human resource motivation, this research has studied the Holy Quran. The result of this research is that man is God's servant, created by divine nature, independent, in need of revelation, has two material and spiritual dimensions, the caliph and the trustee of the Almighty God, and each of these motivational principles of human power entails basic requirements and functions in the field of dimensions, methods, stages and components of motivating this power.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مبانی انسانشناختی انگیزش نیروی انسانی: رویکرد اسلامی
Abstract:
«انگیزش نیروی انسانی» از چیستی و ماهیت، روش، مراحل، ابعاد و مؤلفههایی برخوردار است. این عناصر در مبانی گوناگون هستیشناختی، معرفتشناختی، روششناختی و انسانشناختی ریشه دارند که در ادبیات فلسفی مدیریت و روانشناسی مورد بحث اندیشمندان قرار گرفتهاند. اسلام همانگونهکه انسان را بهعنوان مخلوق برتر آفرینش معرفی کرده، برای انگیزش نیروی انسانی بهعنوان سرمایه و محوریترین رکن در اهداف برنامهها، سیاستها و راهبردهای سازمان نیز مبانی ویژهای را ارائه نموده است که در این پژوهش با استفاده از آیات قرآن کریم و سنت اسلامی معرفی و تحلیل شدهاند. در این تحقیق بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی بهمنظور معرفی مبانی انسانشناختی انگیزش نیروی انسانی، به مطالعة قرآن کریم پرداخته شده است. در این مطالعه، ابتدا آیات مربوط به معرفی انسان استخراج شده، سپس با استفاده از روش استنباطی و مراجعه به تفاسیر قرآن کریم هر ویژگی انسانی تبیین گردیده و سپس ارتباط هر ویژگی با انگیزش نیروی انسانی توضیح داده شده است. حاصل این تحقیق آن است که انسان بندة خدا، مفطور به فطرت الهی، مختار، نیازمند وحی، دارای دو بعد مادی و روحانی، خلیفه و امین خدای متعال است که هر کدام از این مبانی انگیزش نیروی انسانی، الزامات و کارکردهای اساسی در زمینة ابعاد، روشها، مراحل و مؤلفههای انگیزش این نیرو را در پی دارد.
References:
- قرآن کریم، ترجمة آیتالله مکارم شیرازی.
- نهجالبلاغه (1379). گردآورنده: سید رضی. ترجمة عبدالحمید آیتی. تهران: بنیاد نهجالبلاغه و دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- پورعزت، علیاصغر (1387). مختصات حکومت حقمدار. تهران: امیرکبیر.
- پیروز، علیآقا، خدمتی، ابوطالب، شفیعی، عباس و بهشتینزاد، محمود (1402)، مدیریت در اسلام، قم: پژ.هشگاه حوزه و دانشگاه.
- جوادی آملی، عبدالله (1376). تفسیر موضوعی قرآن کریم. قم: اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله (1380). ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت. قم: اسراء.
- حر عاملى، محمدبنحسن (1398). وسائل الشیعه. قم: نشر اسلامیه.
- رابینز، استیفن (1387). تئوری سازمان (ساختار و طرح سازمانی). ترجمة سیدمهدی الوانی و حسن داناییفرد. تهران: صفار.
- رجبی، محمود (1384). انسانشناسی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- رحیمی، محمدرضا (1384). اسلام و دموکراسی از منظر اندیشمندان معاصر شیعی. پایاننامة مقطع کارشناسی ارشد. قم: مجتمع آموزش عالی فقه و معارف اسلامی.
- رضائیان، علی (1387). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: سمت.
- سبحانی، جعفر (1370). مبانی حکومت اسلامی. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
- سیف، علیاکبر (1397). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: دوران.
- شیرزاد، علیرضا و کاویانی، محمد (1398). شیوههای انگیزش رفتار مطلوب در آیات قرآن و روایات اسلامی. اخلاق وحیانی، 8(1)، 59ـ80.
- صدر، سیدمحمباقر (1421ق الف). الاسلام یقود الحیاة. قم: مرکز الابحاث و الداراسة التخصصیة.
- صدر، سیدمحمباقر (1421ق ب). خلافة الانسان. قم: مرکز الابحاث و الداراسة التخصصیة.
- طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزة علمیة قم.
- عمید، حسن (1370). فرهنگ فارسی عمید. تهران: امیرکبیر.
- کاویانی، محمد (1392). رویکرد جامع به مباحث انگیزش از دیدگاه قرآن. فصلنامة علمی پژوهشی اسلام و روانشناسی، 7(13)، 67ـ93.
- کواکبیان، مصطفی (1386). مبانی مشروعیت در نظام ولایت فقیه. تهران: نشر نی.
- مجلسی، محمدباقر (بیتا). بحارالانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1379). جامعه و تاریخ. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مطهری، مرتضی (1392). جامعه و تاریخ. قم: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1394). مجموعه آثار. قم: صدرا.
- مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- نیکخو، علیاکبر، نوروزی، محمدتقی و درودی، مجتبی (1395). تبیین نظری تأثیر عدالت توزیعی بر انگیزش منابع انسانی از نگاه نهجالبلاغه،. اسلام و پژوهشهای مدیریتی، 7(1)، 21-45.
References:
- Lynch, Thomas D. and Richard Omdal, peter L. cruise (1997). secularization of public administration. Journal of Public Administration Research and Theory, 7(3), P.473-487.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Rahimi, Mohammad Reza, Akhlaqi, Abdul Rahim.(2025) Anthropological Foundations of Human Resource Motivation: an Islamic Approach. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 14(2), 29-44 https://doi.org/10.22034/modiriyati.2025.5002058
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mohammad Reza Rahimi; Abdul Rahim Akhlaqi."Anthropological Foundations of Human Resource Motivation: an Islamic Approach". Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 14, 2, 2025, 29-44
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Rahimi, M, Akhlaqi, A.(2025) 'Anthropological Foundations of Human Resource Motivation: an Islamic Approach', Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 14(2), pp. 29-44
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Rahimi, M, Akhlaqi, A. Anthropological Foundations of Human Resource Motivation: an Islamic Approach. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 2025; 14(2): 29-44