amiliarity with the Administrative System of the Prophet (S)'s ime
Article Type:
Promotional
Writers:
Ali Pirouz / Assistant Professor Islamic Management Department ofculture and islamic thoght research.center Islamic Culture and Thought Center / A.pirooz@hawzeh.ac.ir
Abstract:
The administrative system is the regulator organization of all activities to provide the conditions for the government's purposes. How was the state of the Prophet (S)'s administrative system in comparison with the administrative system of The Age of Ignorance? Which plans did he take to get rid of the ignorance system? In the age of ignorance, the Arabs of Hejaz were primitive, and they did not have a coherent administrative system, but this system was formed in the prophetic age on the basis of piety, justice, affection and rationality. Accordingly, the Prophet Muhammad (S) organized all tribes under the Islamic society (Ummah), on the bases such as, brotherhood, ending hostilities, taking allegiance for the community's consolidation, formulating and implementing the general conventions, installing and uninstalling the tribal chiefs, determining arif and naqib (chief) for the tribes, forming the regular army, sending ambassadors to far lands in order to resolve the quarrels, forming the judiciary system and so on. These plans, which have brought significant advancements in various aspects, show that Islam has the most advanced doctrines for the management of the system. Using a desk research and a descriptive -analytical method, this paper has been conducted.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :آشنایی با نظام اداری عصر نبوی
Abstract:
نظام اداری به مثابه‌ی سازمان تنظیم کنندۀ تمام فعالیت ها برای نیل به اهداف حکومت است. نظام اداری نبوی نسبت به نظام اداری دوران جاهلیت چگونه بود؟ و پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم چه تدابیری برای برون رفت از نظام جاهلی انجام دادند؟ در دوران جاهلیت، اعراب حجاز، بدوى و فاقد سازمان ادارى بودند. در عصر نبوی، نظام اداری بر مبانی تقوا ، عدالت ، محبت و عقلانیت شکل گرفت. بر این اساس، پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم تمام قبایل را ذیل جامعه‌ی اسلامی، با نام «امت» سامان دهی کردند؛ و رکن آن را برادری قرار دادند ؛ بسیاری از خصومت ها را خاتمه بخشیدند؛ برای تثبیت جامعه از قبایل بیعت گرفتند؛ پیمان نامه های عمومی را تدوین و اجرا نمودند ؛ رؤسای قبایل را عزل و نصب کردند؛ « عریف» و « نقیب» برای هر قبیله تعیین کردند؛ ارتشی منظم تشکیل دادند؛ سفرایی را به مناطق دور دست ارسال کردند؛ برای رفع نزاع ها، دستگاه قضا پی ریزی نمودند و... این تدابیر، که پیشرفت های چشم گیری درعرصه های گوناگون به ارمغان آورد ، حاکی از آن است که اسلام پیشرفته ترین آموزه ها را برای اداره‌ی نظام دارد. روش تحقیق، «کتاب خانه ای» با استفاده از روش «توصیفی و تحلیلی» است.
References:
- ابن‌حجر عسقلانی، احمدبن علی، 1418ق، فتح الباری، ریاض، دارالسلام.
- ـــــ ، و همكاران، 1404ق، تهذیب التهذیب، بیروت، دارالفکر.
- ابن‌سعد، حمد، 1410، الطبقات الکـبری، دراسه و تحقیق محمد عبد‌القادر عطا، بیروت، درالکتب العلمیه.
- ابن‌هشام، عبدالملك، 1355ق، السیرة النبویه، مصر، مطبعه المصطفی البانی.
- ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمیدبن هبة‌الله،۱۳۸۰ق، شرح نهج‌البلاغه، بیروت، دار‌احیاء‌التراث العربی.
- ابن‌اثیر، علی‌بن محمد،۱۴۲۷ق، أسدالغابة فی معرفة‌الصحابه، بیروت، دارالکتاب العربی.
- ابن بابويه، محمد‌بن‌على، 1413ق، من لایحضره‌الفقیه، چ دوم، قم، جامعه مدرسین.
- ابن‌شعبه حرانى، حسن‌بن‌على،1404ق، تحف‌العقول عن آل‌الرسول، چ دوم، قم، جامعه مدرسین.
- ابن‌منظور، محمدبن مکرم، 1408ق، لسانالعرب، بیروت، دار احیاءالتراث العربی.
- ابن‌خلدون، ابوزيد، 1366، تاریخ ابن خـلدون، تـرجمة پرویـن گنابادی، تهران، علمی فرهنگی.
- ابوجعفراحمد بن محمد بن خالد البرقی،1370، المحاسن، به اهتمام جلال‌الدین حسینی محدث، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
- ابوعبدالله احمدبن محمد بن حنبل الشیبانی، (بی تا)، المسند، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
- ابوعبدالله محمدبن عمرالواقدی،1409، المغازی، تحقیق مارسدن جونز، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
- البلاذری، احمدبن یحيی، ابوالحسن،1959م، انساب الاشراف، تحقیق محمد حمیدالله، قاهره، دارالمعارف.
- احمدی میانجی، علی،1998م)، مکاتیب الرسول، تهران، مرکز تحقیقات الحج، دارالحدیث.
- آرتور آمانوئل، کریستین سن، 1368، ایران در زمان ساسانیان، مترجم غلامرضا رشید یاسمی، تهران، دنیای کتاب.
- آصفی ،محمد مهدی،1385، مبانی نظری حکومت اسلامی، مترجم محمد سپهری، قم، مجمع جهانی تقریب مذاهب.
- آل سعود، سعود سلمان،2014م، النظام السیاسی فی الاسلام، مدارالوطن للنشر و التوزیع.
- آیتی محمد ابراهیم،1356، تاریخ یعقوبی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- باقر الموسوی، محسن، 1419ق، الاداره و النظام الاداری عند الامام علی، بیروت، الغدیر، اول.
- بلاذری، احمد بن یحیی،1988، فتوح البلدان، بیروت، دارمکتبه الهلال.
- بیهقی، ابراهیم بن محمد،1370 ق، المحاسن و المساوی، بیروت، داربیروت للطباعه و النشر.
- تمیمى آمدى، عبدالواحد‌بن‌محمد،1410ق، غررالحکم و دررالکلم ،مجموعة (من کلمات و حکم الإمام علی)، قم، دارالکتاب الإسلامی.
- تهانوی محمد علی،1996م، کشاف اصطلاحات الفنون، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون.
- الجاحظ ابوعثمان عمربن بحر،1412ق، البیان والتبیین، تحقیق ابوملحم ، بیروت: دار و مکتبه الهلال.
- جزری، عزالدین،1415ق، اسد الغابه فی معرفة الصحابة، تحقیق الشیخ علی محمد معوض و الشیخ عادل احمد عبد الموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه، ج 3، الطبعة الاولی.
- جعفر سبحاني،1370، مباني حكومت اسلامي، ترجمه، داود الهامي، توحيد، قم.
- جعفریان، رسول،1372، تاریخ تحول دولت و خلافت از بر‌آمدن اسلام تا بر‌افتادن سفیانیان، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی.
- جواد علی،1993، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بغداد، جامعه بغداد.
- جوهری، اسماعیل بن حماد، ١۴٠۴ق، الصحاح، بیروت، دار‌العلم للملایین.
- حر عاملی، محمدبن حسن،1416ق، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت، لإحیاء التراث.
- حقیقی، محمد علی،1384ش، مدیریت تطبیقی، تهران، ترمه.
- سيدرضي،محمد،1390، نهج البلاغه، قم، انصارالمهدی.
- دعموش عاملی، علی، بی تا، موسوعه الاستخبارات و الامن فی الآثار و النصوص الاسلامیه، تحت اشراف علامه سید جعفر مرتضی عاملی، بیروت، دارالامیر.
- الدوری عبدالعزیز، 2008م، النظم الاسلامیه، بیروت، مرکز الدراسات الوحده العربیه.
- رازی، فخرالدین محمد بن عمر الخطیب، بی تا، التفسیر الکبیر، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
- زمخشری، محمود بن عمر،1412ق، ربیع الابرار و نصوص الاخیار، بیروت، مؤسسه الاعلمی.
- زیدان جرجی،1372، تاریخ تمدن اسلام، مترجم علی جواهر کلام، تهران، امیر کبیر.
- سالم ، سید عبدالعزیز، بی تا، التاریخ السیاسی و الحضاری للدوله العربیه، بیروت، دارلنهضه العربیه.
- سعیدی، پرویز، 1382، «سازمان اداری و مالی در زمان رسول خدا، حکومت اسلامی، شمارة 30، ص 178 – 201.
- سلطانعلی شاه، سلطان محمدبن حیدر، 1408ق، بیان السعاده فی مقامات العباده، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
- سید قطب،1352، عدالت اجتماعی در اسلام، ترجمة محمد علی گرامی و سید هادی خسروشاهی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
- سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی بکر،1404، الدرالمنثور فی التفسیر بالماثور، قم، مکتبه مرعشی نجفی.
- شريف قرشى، باقر،1369، نظام حكومتى و ادارى در اسلام، ترجمة عباسعلى سلطانى، تهران، آستان قدس رضوى.
- شهاب‌الدین احمد بن علی ابن حجر العسقلانی،1410، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت، دارالکتب العلمیه.
- شهیدی سید جعفر، 1369، تاریخ تحلیلی اسلام تا پایان امویان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
- ابن‌اثیر، شيباني، علی،1387، الکامل فی‌التاریخ، ج2، بیروت، دار صادر.
- الطبرسی، امین الاسلامم، 1403، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، قم، مکتبه مرعشی نجفی.
- طبری، ابی‌جعفرمحمد‌بن‌جریر، 1374، تاریخ‌الرسل والملوک، تهران، سروش.
- العاملی، جعفر مرتضی،1400ق، الصحیح من سیره النبی الاعظم، قم، بی نا.
- عبدالعظیم علی، محمد، 1414ق، سیره النبویه و کیف حرفها المستشرقون، مصر، دارالدعوه.
- علی بن برهان الدین الحلبی، بی تا، السیره الحلبیه، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
- عمربن شبه، ابوزید، 1200ق، تاریخ مدینه المنوره، تحقیق فهیم محمد شلتوت، بیروت، دارالتراث.
- عمید،حسن، 1342، فرهنگ فارسی عميد، ج 2، تهران، بی نا.
- قلقشندي، احمد بن علي،1407ق، صبح الاعشي في صناعه الانشاء، شرح محمد حسين شمس الدين بيروت، دارالكتب.
- قوامی سید صمصام‌الدین، 1378«ساختار حکومت اسلامی :دیدگاه‌ها و نظریه‌ها» حکومت اسلامی، ش 11، ص 9 -39)
- کلینى، محمد‌بن‌یعقوب‌بن اسحاق،1429ق الکافی، ج15، چ1، قم، دارالحدیث.
- كتاني، عبدالحي، بی تا، التراتيب الاداريه (نظام الحكومه النبويه)، بیروت، دارالكتاب العربي.
- مجلسی، محمدباقر،1403ق، بحارالأنوار، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
- مطهری، مرتضی،1368، سیری در سیرة نبوی، تهران، صدرا.
- ملاح، هاشم یحیی،2007، الوسیط فی تاریخ العرب قبل الاسلام، دار الكتب العلميه نشر و توزيع.
- موسی، محمد يوسف، 1969م، نظام الحكم فى الاسلام، قاهره، دارالمعرفه.
- میرمحمدی سید محمد و همكاران، 1390، «نـظام اداری ایران: تحلیلی بر مشکلات و چالش‌ها چشم‌انداز مدیریت دولتی» ش 8، ص 9.
- نسائی، احمدبن علی،1420 ق، سنن نسائی، بیروت، دارابن حزم.
- نمازی، حسین،1387، نظام های اقتصادی، تهران، شرکت سهامی انتشارات.
- نوری طبرسی، حسین،1408ق، مستدرک‌الوسائل و مستنبط‌المسائل، بیروت، مؤسسه آل‌البیت لإحیاءالتراث.
- واقدی، ابوعبدالله محمدبن عمر، 1409، المغازی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
- ویل دورانت، 1365، تاریخ تمدّن، تهران، آمـوزش انـقلاب اسـلامی.
- یعقوبی، احمدبن‌اسحاق،۱۳۷۴، تاریخ یعقوبی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Pirouz, Ali.(2025) amiliarity with the Administrative System of the Prophet (S)'s ime. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 8(2), 5-21
Ali Pirouz."amiliarity with the Administrative System of the Prophet (S)'s ime". Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 8, 2, 2025, 5-21
Pirouz, A.(2025) 'amiliarity with the Administrative System of the Prophet (S)'s ime', Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 8(2), pp. 5-21
