Explaining the Ontological Foundations of Futurology with the Islamic Approach
Article Type:
Promotional
Writers:
Abstract:
The ontological foundations in futurology represent the perspective of the futurologist about existence. Before futurology, the ontological approach to future must be clarified, because only when the futurological perspective of the future is determined on the basis of the ontology of the future, one can gain a proper and accurate understanding of the future and its related propositions. Without a precise approach to existence, the process of futurology cannot be pursued in a desirable and effective manner. In this research, following the main approaches to the ontological foundations of futurology, a conceptual framework was created based on theoretical foundations, and then, by referring to religious and philosophical sources, the needed data were collected and analyzed by using the descriptive-analytical method. After describing the propositions and analyzing them, three foundations were identified: “the difference between the degrees and the actual fact of existence”, “the existence of causal relations in the system of being” and “the necessary concomitance of time and movement as the ontological foundations of futurology”.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تبیین مبانی هستی‌شناسی آینده‌پژوهی با رویکرد اسلامی
Abstract:
مبانی هستی شناسی در آینده پژوهی بیانگر نگاهی است که آینده پژوه به هستی دارد. پیش از آینده پژوهی باید دیدگاه هستی شناسی به آینده مشخص گردد؛ زیرا تا دیدگاه آینده پژوهی به مبنای هستی شناسی آینده تعیین نشود، امکان درک مناسب و صحیح از آینده و گزاره های مربوط به آن وجود ندارد. حتی بدون داشتن یک رویکرد دقیق درباره‌ی هستی، نمی توان فرایند آینده پژوهی را به نحو مطلوب و اثربخش دنبال کرد. در این پژوهش، پس از ذکر رویکردهای مطرح در خصوص مبانی هستی شناسی آینده پژوهی، چهارچوب مفهومی براساس مبانی نظری ایجاد شد؛ سپس با مراجعه به منابع دینی و فلسفی، اطلاعات مورد نیاز احصا و با روش توصیفی – تحلیلی داده های گرد آوری شده تحلیل گردید. پس از توصیف گزاره ها و تحلیل آنها، سه مبنای: «تفاوت مراتب و نفس الامر هستی»، «وجود روابط علّی در نظام هستی» و «تلازم زمان با حرکت به عنوان مبانی هستی شناسی آینده پژوهی» شناسایی شد.
References:
- شریف رضی، محمدبن حسین، 1414، نهج البلاغه، صبحی صالح، هجرت.
- اربلی، علی‌بن عیسی، 1381ق، کشف‌الغمه فی معرفه الائمه، تبريز، بنی‌هاشمی.
- العالی، ابراهیم، 1413ق، الزمان فی الفکر الاسلامی، دارالمنتخب العربی، بیروت.
- اردستانی، محمدعلی، 1392، نفس الامر در فلسفه اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
- جوادی آملی، عبدالله، 1387 الف، فلسفه صدرا، ج2، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ، 1389ب، فلسفه حقوق بشر، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ 1389 ج، ادب فنای مقربان، ج2، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ، 1389د، تفسیر تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ، 1386 الف، رحیق مختوم، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ، 1388، قرآن در قرآن، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ، 1383، توحید در قرآن، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ، 1386 ب، سرچشمه اندیشه، قم، مرکز نشر اسراء.
- دانائی‌فرد، حسن، 1395، نظریه‌پردازی: مبانی و روش‌شناسی‌ها، تهران، سمت.
- رضوانی، حمیدرضا، 1390، روش تحقیق در مدیریت، تهران، مؤسسه مهربان نشر.
- طباطبايى، محمدحسين، 1388، فروغ حكمت، ترجمه و شرح نهاية الحكمه علامه سيد محمدحسين طباطبائى، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
- ـــــ، 1360، نهایة الحکمه، جامعه مدرسین، چ دوازدهم، قم، حوزه علمیه.
- عباس‌زاده، محمد، 1391، «تأملي بر اعتبار و پايايي در تحقيقات كيفي»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 23، شمارة پياپي 45، ص19-34.
- عبودیت، عبدالرسول، 1380، هستی‌شناسی، چ ششم، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- عنايت الله، سهيل، 1388، پرسش از آينده، مسعود منزوي، تهران، مرکز آينده‌پژوهي علوم و فناوري دفاعي.
- فرامرز قراملکی، احد، 1387، روش شناسی مطالعات دینی(تحریری نو)، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
- کلینی، محمدبن یعقوب اسحاق، 1407ق، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
- گائینی، ابوالفضل، 1390، درسنامه مبانی معرفت شناسی تئوری‌های سازمان و مدیریت، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
- گروهی از نویسندگان، نقشه جامع مدیریت اسلامی.
- مصباح یزدی، محمد تقی، 1383، آموزش عقائد، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- نور محمدی، یحیی، 1395، حرکت در محردّآت از منظر فلسفه اسلامی، کتاب و سنت، پایان نامه دکتری رشته فلسفه (گرایش حکمت متعالیه) قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- هچ، ماری جو، کانلیف، ان ال، 1389، تئوری‌های سازمان مدرن، نمادین تفسیری پست مدرن، حسن دانائی فرد، سمت.
- مفید، محمد بن محمد، 1413ه، الامالی، قم، کنگرة شیخ مفید.
- مصطفوی، حسن، 1368، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- مطهری، مرتضی، 1375، حرکت و زمان در فلسفه اسلامی، ج سوم، تهران، حکمت.
- Bell W. Foundations of futures studies: human science for a new era. volume 1: history, purposes, and knowledge. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers, 1997.
- Blaikie. Norman , Approaches To Social Enquiry, polity press, Cambridg2007,2e.
- Maxwell. Joseph, (1992), Understanding and validity in qualitative research, Harvard Education review. Vol 62. No3.pp279-300.
- Rao. Sally & Perry. Chad (2003), Convergent interviewing to build a theory in under-researched areas: principles and an example investigation of Internet usage in inter-firm relationships, Qualitative Marke Research: An International Journal, Volume6 Number4 2003 pp. 236-247.
- Tapio, P. and O. Hietanen (2002). «Epistemology and public policy: using a new typology to analyse the paradigm shift in Finnish transport futures studies.» Futures.
- Voros, Joseph, (2008)," Integral Futures: An approach to futures inquiry ", Futures No40,pp 190–201.
- Gibson Burrell, and Gareth Morgan, Sociological Paradigms and Organisational Analysis,1979, London, Heinemann.
- McKelvey . Bill & Boisot . Max; Redefining strategic foresight: ‘fast’ and ‘far’ sightvia complexity scienc , Hand book of research on strategy and foresight, USA, Edward Elgar, 2009, P15-47.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
abravesh, Reza, Manteghi, Mohsen, Khandan(Alviri), Mohsen, Rahmani, Jafar.(2025) Explaining the Ontological Foundations of Futurology with the Islamic Approach. Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 8(1), 55-74
Reza abravesh; Mohsen Manteghi; Mohsen Khandan(Alviri); Jafar Rahmani."Explaining the Ontological Foundations of Futurology with the Islamic Approach". Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 8, 1, 2025, 55-74
abravesh, R, Manteghi, M, Khandan(Alviri), M, Rahmani, J.(2025) 'Explaining the Ontological Foundations of Futurology with the Islamic Approach', Islam va Pazhuheshhaye Modiriyati, 8(1), pp. 55-74
