اسلام و پژوهش های مدیریتی، سال هفتم، شماره اول، پیاپی 14، بهار و تابستان 1396، صفحات 77-100

    تبیین مبانی تصمیم‌گیری مصلحت‌محور سازمان‌ها بر اساس قاعده‌ی «لاضرر»

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    ✍️ سینا عصاره نژاد دزفولی / دانشجوی کارشناسی معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق علیه السلام / sina.asareh716@gmail.com
    محمدمهدی بیگدلی / دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام
    احمدعلی قانع / دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه امام صادق علیه السلام
    چکیده: 
    در مکاتب مدیریتی، تصمیم گیری بر اساس گونه ای از مصلحت اندیشی و به طریق عکس، همین مصلحت اندیشی برای دوری از ضرر صورت می گیرد. یکی از مشکلات در این زمینه، نبود معنایی صحیح از «مصلحت» و «ضرر» در اندیشه هاست. در مکاتب غربی مدیریت، این نکته برخاسته از نگرش مادی آنها به انسان، علم و هستی است. بدین روی، در سازمان ها، تصمیماتی غیرمتناسب با حقیقت وجودی انسان گرفته می شود که هرچند ظاهراً خیر دنیا را در پی دارد، اما اگر توجهی حقیقی به خلقت شود، روشن خواهد شد که مصالح دنیوی انسان را در پی نخواهد داشت. اسلام برخلاف اندیشه های غربی، انسان را دارای دو بعد مادی و معنوی می داند. مصالح و ضرر او نیز در این دو بعد معنا می شود و تصمیم گیری باید ناظر به این دو بعد باشد. این مقاله با روش اجتهادی، درصدد توصیف تصمیم گیری مطلوب از منظر اسلام است و تصمیمی را مطلوب می شمارد که کاملاً با محوریت بعد معنوی انسان صورت گیرد؛ زیرا فقط در این صورت است که مصالح مادی انسان محقق خواهند شد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Concepts of Organizations` Well-Being-Oriented Decision-Making Based on the Principle of ((No Injury))
    Abstract: 
    In management schools, decision-making is based on well-being, and this is done to avoid injury. One of the problems in this field, is the lack of correct meaning of well-being and injury in thoughts. In the western management schools this point is originated from their materialistic view to human, knowledge and the universe. Consequently, inappropriate decisions are made for human in organizations. These decisions, however consider the good aspect of life, considering the good in the hereafter, we come to the conclusion that they merely consider the material aspect of life. Unlike the western ideologies, Islam believes that man has two dimensions: spiritual and physical. Human`s well-being and injury are defined in these two dimensions and all the decision makings must be based on these two dimensions. Using a Itjitahi method seeks to describe the appropriate decision-making from the view point of Islam. This paper believes that the decision is appropriate that is based on the spiritual aspect of life; because in this case all the physical expediencies of man are met.
    References: 
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1389، ترجمة فولادوند، تهران، اشکذر
    • اصفهاني، ابوالقاسم حسين بن محمد بن فضل، 1392 ق، مفردات الفاظ القرآن، ترجمة سيد‌غلامرضا خسروي، تهران، مرتضوي.
    • افتخاري، اصغر،1390، مصلحت، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • الواني، سيدمهدي‌، 1385، مديريت عمومي، تهران، نشر ني.
    • فرحي، سيد‌علي،1430ق، تحقيق في القواعد الفقهيه، قم، النشر الاسلامي.
    • ايرواني، باقر، 1394، قواعد فقهي، ترجمة حسين ناصري مقدم، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • ايزدهي، سيد‌سجاد، 1392، «ضوابط مصلحت در فقه شيعه»، سياست متعاليه، ش 1، ص 29-58.
    • بستان، حسين و همکاران، 1384، گامي به‌سوي علم ديني، تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • پوراحمدي، حسين و محمد شم‌آبادي،1390، مقدمه‌اي بر نظرية اقتصاد سياسي اسلامي، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • پاکتچي، احمد، 1388، روش تحقيق با تکيه ‌بر حوزة علوم قرآن و حديث، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • داريني، علي،1380، «واپژوهي: مصلحت و جايگاه فقهي آن»، راهبرد، ش 19، ص 245-264.
    • دفت، ريچارد ال، 1392، تئوري و طراحي سازمان، تهران، دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي.
    • راببينز، استيفين پي، 1388، مديريت رفتار سازماني، تهران، دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي.
    • رضائيان، علي، 1385، مديريت رفتارهاي سياسي در سازمان، تهران، سمت.
    • ـــــ ، 1383، اصول مديريت، تهران، سمت.
    • ـــــ ، 1388، مباني سازمان و مديريت، تهران، سمت.
    • رحيمي، احسان و يونس فرقاني، 1394، «بررسي جايگاه مصلحت در تصميم‌گيري مديران از منظر اسلامي (فقه اماميه)»، در مجموعه مقالات کنفرانس بين‌المللي مديريت، اقتصاد و مهندسي صنايع، تهران.
    • رمضان البوطي، محمد سعيد، 1383، مصلحت و شريعت؛ مباني، ضوابط و جايگاه مصلحت در اسلام، ترجمة اصغر افتخاري، تهران، نشر گام نو.
    • زارعي متين، حسن، 1381، «رفتار سياسي و نقش آن در سازمان و مديريت»، مجتمع آموزش عالي قم، ش 15، ص 27-58.
    • سايمون، هربرت، 1371، رفتار اداري، ترجمة محمدعلي طوسي، تهران، مرکز آموزش مديريت دولتي.
    • سرمد، غلامعلي، 1372، رفتار سازماني، تهران، بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران، موسسة بانکداري ايران.
    • طباطبايي، سيد محمدحسين، 1374، الميزان، ترجمة موسوي همداني، تهران، دفتر انتشارات اسلامي.
    • عليدوست، ابوالقاسم، 1388، فقه و مصلحت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • عليدوست، ابوالقاسم، 1393، فقه و الگوي اسلامي-ايراني پيشرفت، تهران، نشر الگوي پيشرفت، وابسته به مرکز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.
    • عميد زنجاني، عباسعلي، 1386، قواعد فقه بخش حقوق خصوصي، تهران، سمت.
    • علي‌پور، مهدي و حميد رضا حسني، 1390، پارادايم اجتهادي دانش ديني (پاد)، تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • لوتنس، فريد، 1374، رفتارسازماني، تهران، بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران.
    • محمدي، ابوالحسن، 1374، قواعد فقه، تهران، يلدا.
    • مشايخي، قدرت الله، 1383، قاعده‌هاي فقهي، تهران، سمت.
    • مصباحي مقدم، غلامرضا و همکاران، 1392، «مؤلفه‌هاي غيرمادي رشد اقتصادي از منظر قرآن کريم»، مطالعات اقتصاد اسلامي، ش 1، ص 61-90.
    • مصطفوي، حسن، 1374، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
    • محقق داماد، سيد‌مصطفي، 1375، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامي.
    • مطهري، مرتضي، 1385، انسان و ايمان، قم، صدرا.
    • هادوي‌نيا، علي‌اصغر،1382، انسان اقتصادي از ديدگاه اسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشة اسلامي.
    • يثربي، سيد‌علي‌محمد، 1387، قواعد فقه استدلالي (1)، تهران، سازمان جهاد دانشگاهي.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عصاره نژاد دزفولی، سینا، بیگدلی، محمدمهدی، قانع، احمدعلی.(1396) تبیین مبانی تصمیم‌گیری مصلحت‌محور سازمان‌ها بر اساس قاعده‌ی «لاضرر». دو فصلنامه اسلام و پژوهش های مدیریتی، 7(1)، 77-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سینا عصاره نژاد دزفولی؛ محمدمهدی بیگدلی؛ احمدعلی قانع."تبیین مبانی تصمیم‌گیری مصلحت‌محور سازمان‌ها بر اساس قاعده‌ی «لاضرر»". دو فصلنامه اسلام و پژوهش های مدیریتی، 7، 1، 1396، 77-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عصاره نژاد دزفولی، سینا، بیگدلی، محمدمهدی، قانع، احمدعلی.(1396) 'تبیین مبانی تصمیم‌گیری مصلحت‌محور سازمان‌ها بر اساس قاعده‌ی «لاضرر»'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش های مدیریتی، 7(1), pp. 77-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عصاره نژاد دزفولی، سینا، بیگدلی، محمدمهدی، قانع، احمدعلی. تبیین مبانی تصمیم‌گیری مصلحت‌محور سازمان‌ها بر اساس قاعده‌ی «لاضرر». اسلام و پژوهش های مدیریتی، 7, 1396؛ 7(1): 77-100